Deze week viel in het nieuws te lezen dat studenten tijdens hun studie een steeds hogere studieschuld oplopen. Door de afschaffing van de basisbeurs zijn bovendien meer studenten gaan lenen. Volgens het CBS staat er momenteel 19,3 miljard aan studieschuld uit aan 1,4 miljoen studenten en oud-studenten.

De gemiddelde afgestudeerde student begint dus met een schuld van 15.000 euro aan zijn werkzame leven. Die student krijgt wel 35 jaar om dit bedrag weer terug te betalen. Met een maandlast van nog geen 36 euro niet iets om gelijk van in paniek te raken. Maar blijft die rente wel zo laag? En wat als die studieschuld is opgelopen tot 45.000 of misschien zelfs wel 80.000 euro?

Met name voor studenten die een particuliere opleiding volgen, blijkt dit geen uitzonderlijkheid. Of die schuld hoog is, is relatief en hangt vooral af van de toekomstperspectieven die de opleiding biedt. Hoeveel kans is er op een baan? En welk salaris valt te verwachten? Met een vast inkomen van een ton valt makkelijker een studieschuld te dragen dan wanneer het minimumloon in het vooruitzicht ligt.

Het rentepercentage voor de studielening wordt elk jaar voor vijf jaar vastgesteld en geldt voor iedereen die dat jaar is afgestudeerd. De rente van een DUO-lening staat momenteel op 0%. Precies, gratis geld. Maar na vijf jaar volgt het dan geldende tarief en dat kan met zich meebrengen dat er na een aantal jaar misschien wel 6% aan rente over de resterende lening verschuldigd is. We gaan daar liever niet van uit, maar dan dan ziet het plaatje er ineens toch wel anders uit.

Daarnaast heeft een studielening ook gevolgen bij de aankoop van een huis. Het maakt het zeker niet onmogelijk om een woning te kopen maar bij een hypotheekaanvraag wordt wel geïnformeerd naar eventuele andere betalingsverplichtingen. Nu weegt een studielening minder zwaar dan een een krediet voor een auto of soortgelijke zaken, maar met een gemiddelde studieschuld van 15.000 euro valt er al bijna 20.000 euro minder te lenen.

Niet zeggen dan maar? Een studieschuld is niet zichtbaar bij Bureau Krediet Registratie. Toch is het niet raadzaam om de lening te verzwijgen. Niet alleen is het wettelijk verplicht om een studielening te vermelden, je loopt anders ook het risico om elke maand tegen te hoge lasten aan te moeten hikken. Bij een hypotheek met Nationale Hypotheek Garantie vervalt bovendien de dekking als blijkt dat er is gelogen. Daardoor raak je een vangnet kwijt waarop je terug had kunnen vallen als je door werkloosheid, scheiding of andere onvoorziene omstandigheden je hypotheek niet meer kan terugbetalen.

Het Nibud pleit er dus niet voor niets voor dat studenten bij het aangaan van de lening duidelijk worden geïnformeerd over de consequenties die de lening met zich meebrengt. Een studielening hoeft namelijk geen groot probleem te zijn zolang de student weet waar hij aan begint en de schuld maar niet nodeloos oploopt. Staat de lening in verhouding tot het toekomstperspectief dat de studie biedt? Is er ruimte voor een bijbaantje? En wordt er al wat gespaard voordat er aan de studie begonnen wordt?

Meer overzicht en meer inzicht in de consequenties van een studielening zorgen voor betere keuzes en een behapbare studieschuld. Een goede financiële planning is daarbij het halve werk. Hoe eerder je daarmee begint, hoe meer er mogelijk is. En het zorgt voor een stuk minder financiële stress.

Irma van Delden-Komdeur is financieel planner bij Komdeur Personal Finance.